Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2011

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Προσδιορισμός εννοιών 
Διαφήμιση είναι η δημιουργία πρωτότυπου μηνύματος, το οποίο αναφέρεται σε 
κάποιο υλικό ή πνευματικό παράγωγο προϊόν, και η προβολή του από τα μέσα 
επικοινωνίας, με τελικό σκοπό την παρακίνηση του αποδέκτη να αγοράσει το 
διαφημιζόμενο προϊόν (σχολικό βιβλ.)

Προπαγάνδα και διαφήμιση: σκοπός της διαφήμισης είναι να πείσει το κοινό ν΄ 
αγοράσει ένα προϊόν προσπαθώντας να διεγείρει αυτό  που λέμε αγοραστική 
επιθυμία, να το κάνει δηλαδή να θέλει να το αποκτήσει∙ ενώ στην προπαγάνδα 
προσπαθούμε να πείσουμε έναν άνθρωπο όχι για προϊόντα αλλά για ιδέες. 
Θέλουμε να πιστέψει σε κάτι, σ΄ έναν άνθρωπο, σε μια ιδεολογία, σ΄ ένα κόμμα, 
σε μια κυβέρνηση, σ΄ ένα καθεστώς. Προσπαθούμε να τροποποιήσουμε τις 
γνώμες και τις απόψεις του.

Μέσα – Τεχνικές που χρησιμοποιεί η διαφήμιση για να πείσει 
• Η συχνή επανάληψη του διαφημιστικού μηνύματος η οποία προκαλεί εθισμό 
→ υπνωτική υποβολή. 
• Η χρήση εύηχων φράσεων που συμπυκνώνουν κάποιες ιδέες, τα λεγόμενα 
«slogan» τα οποία απομνημονεύονται εύκολα. 
• Η αξιοποίηση ευφημισμών, αναγραμματισμών, παρηχήσεων, υπερθετικών 
χωρίς νόημα, σημασιολογικών καταχρήσεων  → εξωραϊσμός 
πραγματικότητας → ειδική γλώσσα. 
• Ευχάριστο φόντο, ειδυλλιακά περιβάλλοντα, εικόνες χαράς και ξεγνοιασιάς, 
ιστορίες με αίσιο τέλος → δημιουργία εικονικής ζωής. 
• Επίκληση στο συναίσθημα (φόβος, ενοχή, ευθύνη), προσέλκυση του 
αγοραστή με την παρουσία π.χ. ενός μοντέλου ή την έγκυρη εικόνα ενός 
διάσημου προσώπου → εξασθένιση κριτικής ικανότητας. 
• Υποβολή ιδεών με έμμεσο τρόπο, αξιοποίηση συνειρμών, χτυπητά χρώματα ή 
λέξεις που επιδρούν στο υποσυνείδητο. 
• Υποκατάσταση της φιλοσοφίας, της ηθικής, της κοινωνικής αντίληψης από 
υποδείξεις, προτροπές, συστάσεις → εξατομικευμένα μηνύματα (π.χ. προς τη 


γυναίκα, τον έφηβο, τον εργαζόμενο, τον κάτοικο της μεγαλούπολης). 

Θετικές πλευρές της διαφήμισης 
• Όταν διατηρεί τον ενημερωτικό της ρόλο διευκολύνει  τον αγοραστή στις 
επιλογές του, εξοικονομεί κόπο και χρόνο, δίνει την ευκαιρία σύγκρισης 
μεταξύ προϊόντων. 
• Αναπτύσσει το εμπόριο καθώς ο ανταγωνισμός ανάμεσα  στις επιχειρήσεις 
συμβάλλει στην ποιοτική βελτίωση των παρεχόμενων αγαθών (επίπεδο 
εθνικό-διεθνές). 
• Γενικά επενεργεί θετικά πάνω στην οικονομία (προσφορά-ζήτηση) εφόσον 
σταθεροποιεί την κατανάλωση των προϊόντων.  
• Υποστηρίζει οικονομικά τα κρατικά και ιδιωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης 



και βοηθά να επιτελέσουν το έργο τους ανεξάρτητα από πολιτικά κέντρα 
εξουσίας. 
• Αποτελεί έναν εύρωστο κλάδο εργασίας στον οποίο απασχολούνται πολλοί 
άνθρωποι, διαφόρων ειδικοτήτων, επομένως συμβάλλει  στην αντιμετώπιση 
της ανεργίας. 
• Η κοινωνική διαφήμιση φέρνει στο προσκήνιο της επικαιρότητας σοβαρά 
θέματα (όπως η μάστιγα των ναρκωτικών και η νευρική ανορεξία που 
πλήττουν τους εφήβους) και προβληματίζει τους πολίτες (αφύπνιση – 
ευαισθητοποίηση) → κοινωνικοποιεί, πολιτικοποιεί. 
• Αποτελεί, στην ποιοτική της έκφανση, μορφή πολιτισμού, δημιουργεί ευφορία 
στους αποδέκτες και καλλιεργεί την αισθητική τους αντίληψη (εικόνα-
μουσική-σενάριο). 
Αρνητικές πλευρές της διαφήμισης 
• Δημιουργεί πλασματικές ανάγκες στο αγοραστικό κοινό, το παγιδ
εύει σ΄ ένα 



μάταιο αγώνα για την απόκτηση περισσότερων αγαθών απ΄ όσα χρειάζεται, 
το εξωθεί στην εντατικοποίηση της εργασίας και την απώλεια του ελεύθερου 
χρόνου του.  
• Η έντονη ανάγκη για απόκτηση χρημάτων και καταναλωτικών αγαθών 
εξωθεί στην παρανομία, με στόχο το «εύκολο κέρδος». 
• Δημιουργεί υλιστικά πρότυπα, ταυτίζει στη συνείδηση των ανθρώπων το 
«είναι» με το «έχειν», δίνει προτεραιότητα στην οικονομική ευρωστία έναντι 
της πνευματικής και ηθικής αξίας του ατόμου. 
• Προσανατολίζει τα άτομα στις προσωπικές τους ανάγκες και τα εξωθεί στην 
αδιαφορία για τα συλλογικά αγαθά, τα απομακρύνει από τις κοινωνικές 
αρετές (συνεργασία – αλληλεγγύη – αναγνώριση – σεβασμός – άμιλλα). 
• Η εξάρτηση/προσήλωση των ατόμων από τη διαφήμιση και την 
καταναλωτική μανία μεταφέρεται από το εμπορικό – οικονομικό πεδίο στο 
ιδεολογικό-πολιτικό, συρρικνώνεται η ελεύθερη βούληση, υποβαθμίζονται 
αξίες και ιδανικά, το άτομο γίνεται υποχείριο δημαγωγών κίνδυνος για τη 
δημοκρατία και το φιλελευθερισμό.


• Υποβαθμίζει τη γυναίκα καθώς, σε πολλές περιπτώσεις, την παρουσιάζει σαν 
ηδονοθηρικό αντικείμενο (εκχυδαϊσμός), κατώτερη από τον άνδρα, ακραία 
φιλάρεσκη, χωρίς πνευματικότητα. 
• Υποβαθμίζει το παιδί εμφανίζοντάς το σαν «διακοσμητικό στοιχείο», άβουλο, 
χωρίς ουσιαστικά ενδιαφέροντα, άθυρμα των ενηλίκων. 
• Ευτελίζει τις ανθρώπινες σχέσεις καθώς στα διάφορα διαφημιστικά σενάρια 
τα συναισθήματα συνδέονται με τα υλικά αγαθά (π.χ. η  αγάπη εμπνέεται 
από την προσφορά ενός αρώματος). 
• Το πρόσωπο γελοιοποιείται καθώς παρουσιάζεται αφελές, σαν καρικατούρα, 
ανίκανο να επιλέξει ότι του χρειάζεται χωρίς υποδείξεις, ενώ θίγονται και 
επαγγελματικές ιδιότητες (π.χ. ο δάσκαλος εμφανίζεται παρωχημένων 
αντιλήψεων, ο δικηγόρος φαφλατάς, η γραμματέας βραδύνους).  
• Η διαφήμιση εθίζει τα άτομα σε μια καταναλωτική συμπεριφορά, η οποία 
αντανακλάται σε όλα τα πεδία της ζωής τους, ασκεί σ΄ αυτά ένα είδος 
«πλύσης εγκεφάλου» επηρεάζοντας το αξιακό τους σύστημα, την ηθική και 
την αισθητική τους. 
• Οι έντυπες διαφημίσεις καταστρέφουν την αισθητική του τοπίου και 
ρυπαίνουν (π.χ. αφίσες).









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου